Melisa

Melisa

Melisa wykorzystywana jest w kuchni i medycynie od ponad 2000 lat. Chociaż pochodzi z Europy południowej, północnej Afryki oraz zachodniej i środkowej Azji, to obecnie uprawiana jest na niemal całym świecie. Melisa została formalnie sprowadzona do Hiszpanii w VII wieku, skąd rozpowszechniła się w całej Europie. Szwajcarski lekarz i alchemik Paracelsus uznał melisę za „eliksir życia”. Melisa jest rośliną miododajną i bardzo lubianą przez pszczoły. Nazwa melisa pochodzi od łacińskiego słowa mel oznaczającego miód. Polskie nazwy ludowe rojownik i pszczelnik wywodzą się z tradycji nakazującej natrzeć wnętrze nowego ula świeżym zielem, co gwarantowało, że zagnieżdżały się w nim pszczoły zaraz po wyrojeniu.

Właściwości lecznicze melisy:

• uspokajające oraz zmniejszające bezsenność i stany lękowe,
• stosowana jako naturalny środek przeciwbólowy w bólach głowy, bólach menstruacyjnych i zespole przewlekłego zmęczenia,
• zmniejsza wzdęcia i gazy oraz łagodzi objawy rozstroju żołądka i przewodu pokarmowego. Melisa obniża napięcie jelita grubego, działa rozkurczowo na mięśnie gładkie jelit,
• zwalnia napięcie obwodowych naczyń krwionośnych, odpręża i regeneruje system nerwowy,
• kompresy likwidują bolesne obrzęki,
• inhalacje pomagają przy atakach alergii i kaszlu.

Stosuje się ją również jako płukankę do jasnych włosów zapobiegającą ich wypadaniu oraz jako środek zwalczający łupież. Jak wykazały badania prowadzone przez niemieckich naukowców, zawarte w melisie olejki eteryczne działają również silnie przeciwskurczowo, a polifenole stanowią skuteczny środek przeciwwirusowy, szczególnie w zwalczaniu wirusa opryszczki pospolitej.

Melisa ma również działanie przeciwbakteryjne, przeciwutleniające, antynowotworowe i przeciwdziała mutacjom genów.

Zastosowanie kulinarne melisy

Melisa jest stosowana jako przyprawa oraz składnik herbat ziołowych, zarówno gorących, jak i mrożonych, często w połączeniu z innymi ziołami, m.in. z miętą.

Jej delikatny cytrusowy aromat świetnie podkreśla smak sałatek owocowych i warzywnych, masła ziołowego, napojów owocowych oraz dań z ryb, jajek i farszu z mięsa drobiowego lub wieprzowego. Melisa jest także jedną z przypraw stosowanych do przygotowania tzw. korniszonów szprewaldzkich. Z melisy można przygotować pesto.

Nadal produkowane są alkohole z dodatkiem melisy, a wśród nich uznawany za jeden z najlepszych likierów na świecie francuski Bénédictine, którego historia sięga początków XVI wieku.

Ciekawostki o melisie

W starożytności popularne były kąpiele w naparze z melisy, który odświeżał i nadawał ciału delikatny przyjemny zapach. Liśćmi melisy pocierano miejsca ukąszone przez pszczoły i osy a picie naparów zalecano przy chorobach serca, żołądka, głowy, oczu i macicy. W XVII wieku słynna stała się "karmelitańska dusza" – korzenna wódka z melisy, wytwarzana w tajemnicy przez paryskich karmelitów. Ufano, że pomoże na wszystko – od złych uroków, migren, podagry, katarów, bólów brzucha do histerii, dusznicy, krzywicy, kołatania serca i przywracania młodości.

Melisą aromatyzowano wino, stosowano ją jako dodatek do napojów, potraw oraz do praktyk magicznych. Produkowane z melisy medykamenty miały usuwać troski, tęsknoty, rozweselać strapionych, tchórzom dodawać odwagi, a wrogów zmieniać w przyjaciół.